Nowoczesne Systemy Opłat Drogowych – OBU i eTOLL w Polsce

1. Czym jest urządzenie OBU i jak działa w systemach opłat drogowych?

Urządzenie OBU, czyli on-board-unit (z ang. urządzenie pokładowe), to sprzęt montowany głównie w samochodach ciężarowych, którego zadaniem jest rejestrowanie trasy pojazdu i umożliwienie płatności za przejazd odcinkami dróg. Dzięki OBU kierowcy mogą automatycznie wnosić opłaty za korzystanie z dróg, eliminując potrzebę zatrzymywania się przy punktach płatniczych. W Polsce systemy opłat drogowych ewoluowały na przestrzeni lat, przechodząc od technologii bramownic w systemie viaTOLL do nowszego systemu eTOLL, który bazuje na GPS i transmisji danych.

2. Jak działał system viaTOLL oparty na bramownicach?

System viaTOLL funkcjonował w Polsce od 2011 do 2021 roku i opierał się na specjalnych bramownicach, które rejestrowały przejazd pojazdu na odcinku płatnym. Urządzenia OBU zamontowane w pojazdach nadawały sygnał, który był odbierany przez bramownice, co pozwalało na identyfikację pojazdu i naliczanie opłaty. System ten wymagał rozbudowanej infrastruktury i wysokich kosztów związanych z utrzymaniem bramownic oraz serwisem.

3. Przejście na system eTOLL – nowoczesne podejście do opłat drogowych

Od 2020 roku w Polsce działa system eTOLL, który bazuje na nowszej technologii – GPS oraz transmisji danych komórkowych. W systemie eTOLL urządzenia OBU wysyłają dane o lokalizacji pojazdu do Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), która analizuje przebieg trasy i nalicza opłaty. W odróżnieniu od viaTOLL, system eTOLL nie wymaga fizycznych bramownic, co znacząco obniża koszty utrzymania i upraszcza wdrażanie zmian w opłatach za różne odcinki dróg.

4. Zalety systemu eTOLL – niższe koszty i większa dostępność

Przejście na system eTOLL przyniosło liczne korzyści:

• Niższe koszty utrzymania: Brak potrzeby budowy i serwisowania bramownic pozwolił na znaczne oszczędności.
• Prostsze zarządzanie: Dzięki wykorzystaniu GPS i sieci komórkowej, zmiany w płatnych odcinkach dróg są szybkie i łatwe do wdrożenia.
• Dostępność technologii w smartfonach: Każdy smartfon z odpowiednią aplikacją może teraz pełnić rolę urządzenia OBU, co obniża koszty dla kierowców.

5. Czy urządzenie OBU umożliwia bezpośrednie wnoszenie opłat w systemie eTOLL?

Ważne jest, aby zaznaczyć, że urządzenie OBU oraz aplikacje eTOLL służą jedynie do przekazywania informacji o położeniu pojazdu. Aby móc w pełni korzystać z systemu, kierowcy muszą zarejestrować się w eTOLL, założyć konto, zasilić je środkami oraz powiązać urządzenie z kontem. To konta użytkownika służy do rozliczania opłat, natomiast OBU lub aplikacja stanowi jedynie narzędzie do monitorowania trasy.

6. Najczęstsze pytania dotyczące systemów OBU i eTOLL

Ile jest obecnie zainstalowanych urządzeń OBU?

Dokładna liczba urządzeń OBU na polskich drogach nie jest zawsze podawana w raportach, jednak wzrost popularności tego rozwiązania rośnie z uwagi na korzyści oferowane przez eTOLL. Dane o liczbie zarejestrowanych użytkowników mogą być dostępne w statystykach MF.

Jaki jest koszt urządzeń OBU?

Koszty urządzeń OBU mogą się różnić w zależności od dostawcy, jednak niektóre modele kosztują od kilkuset do ponad tysiąca złotych. Alternatywnie, kierowcy mogą korzystać z bezpłatnej aplikacji na smartfony, co pozwala na obniżenie kosztów.

Jakie były koszty budowy i utrzymania systemu viaTOLL?

Koszty budowy i utrzymania systemu viaTOLL były znaczne. Koszt instalacji jednej bramownicy oraz jej roczne serwisowanie były częścią większego kosztu całego systemu, obejmującego infrastrukturę i personel. Przyjęte rozwiązanie było nie tylko kosztowne, ale również wymagało regularnych działań konserwacyjnych.

Jakie są koszty budowy i utrzymania systemu eTOLL?

System eTOLL wymaga niższych nakładów finansowych niż viaTOLL. Koszty te obejmują infrastrukturę, rozwój technologiczny oraz personel zarządzający systemem. Choć utrzymanie systemu nadal wymaga regularnych nakładów, ich skala jest znacznie mniejsza w porównaniu do systemu viaTOLL.

7. Podsumowanie – Czy system eTOLL to przyszłość opłat drogowych?

System eTOLL wydaje się nowoczesnym i ekonomicznym rozwiązaniem dla zarządzania opłatami drogowymi w Polsce. Wykorzystanie technologii GPS oraz dostępność aplikacji na smartfony sprawiają, że jest on łatwo dostępny dla szerokiego grona kierowców, a brak skomplikowanej infrastruktury obniża koszty utrzymania. Choć system ten nie jest bez wad – jak np. brak natychmiastowej informacji o wniesieniu opłaty – stanowi krok naprzód w zarządzaniu opłatami drogowymi w Polsce.

W kolejnym artykule przyjrzymy się, jak rozwiązania tego typu funkcjonują w innych krajach oraz jakie alternatywy w zakresie opłat drogowych mogą być wdrażane w Polsce.